Rekomendacje Zarządu i Rady Wykonawczej SEA dotyczące systemu Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwrakietowej RP

Rekomendacje Zarządu i Rady Wykonawczej SEA dotyczące systemu Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwrakietowej RP

Polska stoi obecnie przed koniecznością, podjęcia decyzji odnośnie dalszej modernizacji a przede wszystkim wzmocnienia swojego systemu obrony powietrznej. Po zrealizowaniu, pierwszego etapu wzmocnienia obrony powietrznej jakim był zakup myśliwców F-16, stajemy obecnie przed koniecznością dokończenia tego procesu, poprzez dostarczenie Siłom Zbrojnym RP, naziemnego elementu obrony powietrznej, jakim jest system obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej.

Rekomendacje Zarządu i Rady Wykonawczej SEA
dotyczące systemu Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwrakietowej RP

Polska stoi obecnie przed koniecznością, podjęcia decyzji odnośnie dalszej modernizacji a przede wszystkim wzmocnienia swojego systemu obrony powietrznej. Po zrealizowaniu, pierwszego etapu wzmocnienia obrony powietrznej jakim był zakup myśliwców F-16, stajemy obecnie przed koniecznością dokończenia tego procesu, poprzez dostarczenie Siłom Zbrojnym RP, naziemnego elementu obrony powietrznej, jakim jest system obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej.

Bez przeprowadzenia modernizacji naziemnych systemów obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej, zapewniających bezpieczeństwo obiektom strategicznym i infrastrukturze krytycznej, całościowy system Obrony Powietrznej RP pozostanie niepełny.

Program obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej powinien stać się jednym z najważniejszych i kluczowych programów MON mających na celu podniesienie zdolności obronnych RP. Wynika to z faktu, iż jak żaden inny dotyczy on bezpośrednio bezpieczeństwa każdego z obywateli. Polska nie może swojego bezpieczeństwa opierać wyłącznie na zobowiązaniach międzynarodowych.

Stan Obecny
W istniejącym systemie obrony przeciwlotniczej, istnieje luka jednej generacji sprzętu. Systemy znajdujące się obecnie na wyposażeniu Wojsk Przeciwlotniczych Sił Powietrznych nie są w stanie skutecznie zwalczać potencjalnych zagrożeń z powietrza na nowoczesnym polu walki.
Obecnie system obrony przeciwlotniczej (OPL), w większości opiera się na technologiach z czasów Układu Warszawskiego. Dotyczy to przede wszystkim tzw. efektorów czyli środków do rażenia celu. Przez cały okres PRL, polska armia stanowiącą po Armii Radzieckiej drugą siłę Układu Warszawskiego, dysponowała stosunkowo nowoczesnym sprzętem. Potencjał obrony przeciwlotniczej Ludowego Wojska Polskiego, pozwalał na zabezpieczenie zarówno zgrupowań wojsk własnych jak i znacznej liczby obiektów o znaczeniu strategicznym dla funkcjonowania państwa. Zadania te były i również obecnie są realizowane przede wszystkim w oparciu o sprzęt produkcji radzieckiej. Do obrony służą systemy mające za zadanie likwidowanie zagrożenia z powietrza na różnych dystansach. I tak do obrony na dalekich dystansach od 100 do 240 km wykorzystywany jest system rakietowy S- 200 WEGA, na średnich dystansach od 20 do 100 km systemy rakietowe, S-125 NEWA oraz 2K11 KRUG, a na krótkich od 5 do 20 km, 2K12 KUB oraz 9K33M2 OSA-AK. Do obrony na bardzo krótkich dystansach w odległości do 5 kilometrów wykorzystywane są systemy artyleryjskie typu S-60, ZU-23-2, ZSU-23-4, a także zestawy rakietowe STRZAŁA – 2 oraz system rakietowy GROM. Ten ostatni, wchodzący w skład systemu REGA jest jedynym systemem OPL będącym na wyposażeniu polskiej armii spełniającym wymagania współczesnego pola walki.
 Po wycofaniu w 2011 roku zestawów rakietowych klasy KRUG, a następnie w 2015 najprawdopodobniej również klasy NEWA, luka w systemie obrony przeciwlotniczej nie pozwoli na zwalczanie środków napadu powietrznego różnej konfiguracji – mogą to być np. środki napadu powietrznego zarówno pilotowe i bezpilotowe na pułapach większych niż trzydzieści kilometrów. To z kolei, przy współczesnej zdolności bojowej tychże środków i innych środków oddziaływania np. bomb szybujących, stawia osłaniane obiekty w dramatycznej sytuacji, albowiem uniemożliwia ich rażenie spoza ich strefy ognia. Stąd wynika konieczność, pozyskania zestawów przeciwlotniczych będących w stanie niszczyć cele przemieszczające się na pułapie do 100 km, w tym taktyczne rakiety balistyczne o zasięgu do 100 km.

Co nam grozi?
Prawdopodobieństwo wybuchu klasycznego konfliktu zbrojnego w Europie, jest relatywnie niewielkie. Polsce nie zagraża wojna w klasycznym rozumieniu. Pojawiły się natomiast nowe zagrożenia dla bezpieczeństwa, których cechą charakterystyczną jest przede wszystkim nieprzewidywalność i asymetryczność. Do tego nowego rodzaju zagrożeń należy zaliczyć przede wszystkim: międzynarodowy terroryzm, niekontrolowaną proliferację broni masowego rażenia (która połączona jest z możliwością wykonania ataku rakietami o różnym zasięgu), lokalne konflikty zbrojne na tle ekonomicznym, religijnym czy etnicznym, nieprzewidywalną politykę reżimów autorytarnych oraz wojny w cyberprzestrzeni.
Doświadczenia konfliktów zbrojnych na przestrzeni ostatnich 20 lat wyraźnie pokazują, że do ich rozpoczęcia wykorzystywano przede wszystkim uderzenia rakietowo – lotnicze.
Pierwsza wojna w zatoce na początku lat 90-tych, a także kampania powietrzna na Bałkanach, wyraźnie pokazały, jak duże znaczenie w przyszłych konfliktach zbrojnych będą odgrywać tzw. środki napadu powietrznego.
Gwałtowny rozwój technologii lotniczych od początku XXI wieku, sprawia, że systemy obrony przeciwlotniczej, znajdujące się obecnie na wyposażeniu polskiej armii, nie będą w stanie sprostać tego rodzaju zagrożeniom z powietrza jak np. rakiety manewrujące typu Cruise, taktyczne pociski balistyczne typu Iskander, czy zaawansowane bezpilotowce. Nie wspominając już o „domowej” roboty rakietowych pociskach niekierowanych, wykorzystywanych przez Hezbollah do rażenia celów cywilnych na terytorium Izraela.
Z powyżej wymienionych zagrożeń bezpieczeństwa państwa wynikają realne bezpośrednie zagrożenia z przestrzeni powietrznej. Można je podzielić na klasyczne i asymetryczne.
Pierwsze tzw. klasyczne zagrożenia z powietrza będą stanowiły wojskowe załogowe statki powietrzne, samoloty bojowe nowej generacji, bezzałogowe aparaty latające, rakiety skrzydlate i rakiety balistyczne, bezzałogowe statki powietrzne („bezpilotowce”), precyzyjne rakiety kierowane oraz taktyczne rakiety balistyczne, które ze względu na swe właściwości (mała skuteczna powierzchnia odbicia radarowego, profil lotu, itp.) stanowią jakościowo nowe wyzwanie dla naziemnych środków OPL.
Drugim rodzajem są asymetryczne zagrożenia z powietrza. Do realizacji ataku z powietrza tą metodą mogą być wykorzystywane samoloty lotnictwa cywilnego lub inne aparaty latające, jako narzędzia do ataku terrorystycznego. Asymetryczne zagrożenia powietrzne mogą wystąpić także w czasie pokoju. W każdej chwili może być uprowadzony samolot lotnictwa pasażerskiego czy cywilna awionetka i wykorzystany jako swego rodzaju pocisk do zniszczenia ważnych obiektów. Potencjalnie groźne mogą się stać także zdalnie sterowane obiekty latające oraz improwizowane pociski rakietowe. Począwszy od portów lotniczych lub morskich, a kończąc na obiektach, w których przebywa dużo ludzi, cel takiego ataku może zostać wybrany dowolnie. Do przeciwdziałania tym zagrożeniom konieczne jest utrzymywanie odpowiedniego potencjału obronnego również w czasie pokoju.
Na podstawie analizy rozwoju tych zagrożeń należy powiedzieć, że „tendencje wzrostowe” co do ilości i jakości będą przede wszystkim dotyczyły bezzałogowych aparatów latających, rakiet kierowanych i taktycznych rakiet balistycznych.

Obrona Sojusznicza
Deklaracja szczytu NATO w Lizbonie nakłada na państwa członkowskie Sojuszu konieczność stworzenia własnych systemów przeciwlotniczych i przeciwrakietowych, by wzmocnić spójny system bezpieczeństwa euroatlantyckiego. Decyzje, odwołują się do aktywnej, wielowarstwowej obrony przeciwrakietowej, która będzie chronić również infrastrukturę, ludność i inne obiekty cywilne.
Zgodnie z decyzjami podjętymi na Szczycie, ze wspólnego, sojuszniczego budżetu finansowane będą systemy dowodzenia i systemy łączności. NATO zapewni także dostęp do szeroko pojętego rozpoznania w tym satelitarnego. Natomiast środki do zwalczania wykrytych celów, czyli rakietowe i artyleryjskie systemy OPL, być wkładem narodowym poszczególnych państw.
W świetle tego decyzje podjęte na ostatnim szczycie NATO w Lizbonie, obligują Polskę do zbudowania spójnego, kompleksowego systemu obrony przeciwlotniczej, mogącego stać się elementem całościowego systemu obrony przeciwrakietowej Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Analizując strategię NATO, koncepcja „Tarcza Polski” proponowana przez rodzime firmy zbrojeniowe, w postaci polskiej narodowej kontrybucji w sojuszniczy system obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej znakomicie się w tą strategię wpisuje.

Rekomendacje SEA
1. Program Obrony Przeciwlotniczej i Antyrakietowej Polski powinien uzyskać rangę Programu Narodowego ze względu na jego rozległość, charakter oraz znaczenie dla obronności i bezpieczeństwa Polski. Powinien zostać umieszczony jako oddzielna pozycja w Budżecie Państwa na podstawie stosownej ustawy. W przypadku niemożności uzyskania rangi programu narodowego należałoby w planach modernizacji i rozwoju sił zbrojnych wpisać program rozbudowy i modernizacji systemu obrony powietrznej krótkiego zasięgu do roku 2018 , a następnie po roku 2018 średniego zasięgu.
2. Program musi być kompleksowy tj. dotyczyć wszystkich potencjalnych zagrożeń dla naszego kraju z przestrzeni powietrznej, integrować potencjały OPL wszystkich rodzajów sił zbrojnych. W efekcie, w sposób etapowy, dzięki przyjętym skalowalnym i modularnym rozwiązaniom pozwolić na docelowe odejście od dotychczasowych technologii i zastąpienie ich rozwiązaniami zgodnymi obecnym układem politycznym i sojuszniczym, zapewniając jednocześnie ciągłość działania operacyjnego systemu OPL w okresie przejściowym. Powinien być narodowym systemem, umożliwiającym we współdziałaniu z narodowymi systemami obrony powietrznej i przeciwrakietowej krajów sojuszniczych, na zwalczanie pełnego spektrum zagrożeń z powietrza, z wyjątkiem (z przyczyn finansowych) rakiet balistycznych średniego i dalekiego zasięgu. Przyszły system obrony przeciwlotniczej powinien być również wyposażony w autonomiczne podsystemy naprowadzania rakiet na cele niezależnie od istniejących systemów wykorzystujących system GPS, który w sytuacji konfliktu byłby zakłócany lub unieruchomiony.
3. Powstały w wyniku realizacji programu system musi być elementem zarówno globalnego jak natowskiego i europejskiego systemu bezpieczeństwa. Przy jego realizacji należy wziąć pod uwagę efektywną kooperację z instytucjami i przedsiębiorstwami Unii Europejskiej i NATO.
4. System powinien być narodowy i znajdować się pod pełną kontrolą rządu RP w zakresie decyzji jego użycia. Ma to zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia wymaganych współczesnymi zagrożeniami, krótkich czasów reakcji, przy jednoczesnej interoperacyjności i kompatybilności z systemami OPL NATO i UE.
5. Program powinien być realizowany przede wszystkim siłami krajowego przemysłu obronnego, posiadającego wiedzę, doświadczenie, zdolności technologiczne i potencjał do realizacji tego projektu gdyż zapewni to ciągłość jego rozwoju i dynamicznego dostosowania do nowych zadań, ciągłość obsługi i szkolenia załóg, oraz niższy koszt całościowy realizacji programu. Takie rozwiązanie pobudzi wzrost gospodarczy, budżet państwa „zaoszczędzi” w formie podatków około 30% kosztów systemu. Realizacja tak dużego programu przez przedsiębiorstwa krajowe we współpracy z największymi partnerami zagranicznymi może zapewnić napływ i rozwój nowych technologii oraz zwiększenie stopnia innowacyjności polskiej gospodarki także na rynku międzynarodowym.