Taktyczna Broń Jądrowa w Europie Rekomendacje Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego

Taktyczna Broń Jądrowa w Europie Rekomendacje Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego

Uwaga europejskiej i światowej opinii publicznej skupia się na ogół na strategicznej broni jądrowej, a więc tej, która przeznaczona jest do zadania miażdżących uderzeń, mających powalić przeciwnika i zakończyć pomyślnie wielki konflikt, bądź też uchronić dysponenta tej broni przed strategiczną porażką. Jest to więc broń nie tylko o wielkiej sile rażenia ale też sprzęgnięta ze środkami jej przenoszenia umożliwiającymi zadanie uderzeń na wielkie, także międzykontynentalne odległości.

Taktyczna Broń Jądrowa w Europie
Rekomendacje Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego

Uwaga europejskiej i światowej opinii publicznej skupia się na ogół na strategicznej broni jądrowej, a więc tej, która przeznaczona jest do zadania miażdżących uderzeń, mających powalić przeciwnika i zakończyć pomyślnie wielki konflikt, bądź też uchronić dysponenta tej broni przed strategiczną porażką. Jest to więc broń nie tylko o wielkiej sile rażenia ale też sprzęgnięta ze środkami jej przenoszenia umożliwiającymi zadanie uderzeń na wielkie, także międzykontynentalne odległości.

Dwa państwa, które dysponują dziś zdecydowanie największym jądrowym potencjałem strategicznym to USA i Rosja. Przez całe lata rysowała się wyraźna tendencja aby liczbę tych środków obustronnie ograniczyć i uchronić się tym samym od kosztownego, a nie przynoszącego żadnego efektu w postaci uzyskania wyraźnej przewagi, wyścigu zbrojeń.
Ta intencja znajdowała w przeszłości swój wyraz w zawieraniu przez USA i ZSRR stosownych umów, a ostatnio w przyjętym i obustronnie ratyfikowanym układzie między USA i Rosją znanym pod nazwą START.
O ile jednak układ ten określa maksymalną liczbę strategicznych środków przenoszenia i maksymalną ilość głowic jądrowych, wraz z całą paletą środków weryfikacji i mechanizmami zapewniającymi przejrzystość przestrzegania układu, to całkowicie poza jakąkolwiek kontrolą czy nawet przejrzystością jest arsenał taktycznej broni jądrowej, przeznaczonej do uzyskania przewagi lub powodzenia na operacyjnym teatrze działań wojennych.
Liczba tych środków, choć znacznie zredukowana w porównaniu z okresem Zimnej Wojny, nie jest wcale taka mała. Nie ma co prawda żadnych oficjalnych danych w tym zakresie, ale wiarygodne szacunki z roku 2009 podają liczby sięgające 500 środków w operacyjnej gotowości i drugie 500 w magazynach (dane dotyczą USA). Dla Rosji odpowiednie liczby to 2076 i 3400. Według tych samych źródeł, 200 amerykańskich bomb jądrowych przeznaczonych do przenoszenia przez samoloty klasy F-16 czy Tornado znajduje się w kilku bazach rozlokowanych na terenie Turcji, Włoch, Holandii, Belgii i Niemiec. Jeśli zaś chodzi o taktyczną rosyjską broń jądrową, to jej rozmieszczenie nie jest znane, choć uważa się, że zdecydowana jej większość znajduje się w europejskiej części Rosji, nie wykluczone, że m.in. także w okręgu Królewieckim (Kaliningradzkim).
W tej sytuacji, biorąc pod uwagę zrozumiałą i głęboko słuszną troskę o rozszerzanie środków budowy zaufania oraz wysoce wątpliwą przydatność tej broni na kontynencie europejskim – zarówno z wojskowego, jak i politycznego punktu widzenia – a także w celu zmniejszenia niebezpieczeństwa niekontrolowanego użycia tej broni lub tez zawładnięcia nią przez niepaństwowe, przestępcze lub terrorystyczne grupy, należałoby podjąć zdecydowane działania polegające na:
1. Ustanowieniu procedur oficjalnych deklaracji ze strony USA i Rosji co do liczby i rozmieszczenia taktycznej broni jądrowej w Europie, lub przynajmniej na jej znacznej części na styku NATO i Rosji, z uwzględnieniem jej ewentualnego rozmieszczenia na terenie krajów znajdujących się geograficznie pomiędzy NATO i Rosją.
2. Wypracowanie systemu weryfikacji deklarowanych danych dotyczących liczby i lokalizacji tych środków jądrowych.
3. Wymianę informacji dotyczących systemów zabezpieczeń i ochrony składów celem zwiększenia bezpieczeństwa przed ich sforsowaniem przez grupy terrorystyczne lub przestępcze.
4. W oparciu o otwartość informacji o dyslokacji taktycznych środków jądrowych, rozpocząć negocjacje o wyeliminowaniu składów tej broni z części terenu Europy Środkowo-Wschodniej, ze stosownym uwzględnieniem przynajmniej części europejskiego terytorium Federacji Rosyjskiej. Oczywiście to porozumienie nie dotyczyłoby broni strategicznych, objętych układem START.
Układ START jest traktowany jako ważny czynnik budowy zaufania. Porozumienie dotyczące taktycznej broni jądrowej może być jego naturalnym i bardzo znamiennym politycznie przedłużeniem. Ustanowienie strefy bez taktycznej broni jądrowej na styku NATO i Rosji może stać się kolejnym krokiem zmniejszającym wzajemną nieufność. Tego rodzaju układ silniej lokowałby Rosję w kontekście bezpieczeństwa europejskiego i mógłby stać się ważnym elementem rozważanej w ostatnim czasie nowej regulacji dotyczącej szerszego układu o europejskim systemie kontroli zbrojeń i środkach budowy zaufania, który miałby zastąpić nieobowiązujący juz powszechnie układ CFE. Włączenie do strefy bez taktycznej broni jądrowej obszaru Niemiec, może wyjść naprzeciw niemieckim postulatom wyprowadzenia broni jądrowej z tego kraju, co musiałoby jednak być zrekompensowane włączeniem do tej strefy stosownie dużego obszaru Federacji Rosyjskiej.
 

Pliki do pobrania:

– Rekomendacja w jęz.angielskim