Stowarzyszenie Euro-Atlantyckie uczestniczy w projekcie „Strengthening Public Diplomacy in Central Europe“. Projekt wpierany przez National Endowment for Democracy oraz koordynowany przez Globsec realizowany jest przez następujące think tanki z państw Grupy Wyszehradzkiej: Globsec, Political Capital, Prague Security Studies Institute oraz Stowarzyszenie Euro-Atlantyckie.
Jednym z celów projektu był monitoring stron na Facebooku w kontekście działań dezinformacyjno-propagandowych w kontekście wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2019 roku. Dane zostały zebrane między 10.4.2019 a 29.5.2019 z 15 odpowiednich stron na Facebooku w każdym kraju V4 na podstawie następujących kryteriów: lokalni eksperci i publicznie dostępne źródła (takie jak blbec.online) zidentyfikowali kanały Facebooka, które często publikują treści dezinformacyjne. W wyborze stron na Facebooku pominięto strony otwarcie związane z określoną partią polityczną, w tym strony poszczególnych kandydatów na Facebooku. Dane były filtrowane przy użyciu różnych form terminu „wybory” w lokalnych językach i terminu „euro”, a następnie oznaczane na podstawie stosunku do poszczególnych partii politycznych i najbardziej rozpowszechnionych narracji.
Główne wnioski z raportu
Główny wniosek tego badania dotyczy zaobserwowanej zmiany taktycznej prowadzonych operacji informacyjnych na monitorowanych kanałach w państwach V4. Chociaż treści dezinformacyjne nadal odgrywają istotną rolę w regionie, ogólną tendencją jest przejście na nową technikę – wdrażanie i wzmacnianie dzielących narracji. Takie narracje określające „migrację jako egzystencjalne zagrożenie dla Europy” i przedstawiające UE jako „dyktat brukselski” bezpośrednio wspierają programy i światopogląd wielu ekstremistycznych partii politycznych w regionie. Ich interesy są zatem promowane bez konieczności wyraźnego ich wymieniania. To samo dotyczy bezpośredniej ingerencji zagranicznej w debatę przedwyborczą w mediach społecznościowych. Zamiast wykorzystywać propagandę obcego państwa i oczywistą dezinformację, stosuje się bardziej subtelne podejście. Narracje, takie jak „słaba UE”, „ograniczenia wolności, narodów i tradycyjnych wartości” itd., są tworzone, pielęgnowane i wzmacniane zgodnie ze strategicznymi interesami wrogich aktorów państwowych.
Metoda wzmacniania dzielących narracji polega na wyborze tematu dzielącego społeczeństwo i selektywnym określaniu faktów wokół niego w ciągłym strumieniu jednostronnych postów, aby zasugerować odbiorcy alarmujący rozwój sytuacji związany z poruszanym wątkiem, który rzekomo jest celowo pomijany przez media głównego nurtu. W ten sposób narracja „migracja jako zagrożenie” odegrała dominującą rolę w całym regionie V4, z jedynym wyjątkiem Polski. Ta narracja była promowana poprzez selektywne zgłaszanie domniemanych czynów przestępczych dokonywanych przez migrantów pochodzenia afrykańskiego lub arabskiego lub po prostu o innym kolorze skóry. Emocjonalne posty uogólniają ewentualne indywidualne przypadki, aby zastosować charakterystykę „naturalnej przestępczości” wobec całej populacji. Ta taktyka jest bardzo skuteczna, ponieważ nie stanowi wyraźnej praktyki dezinformacyjnej, którą można łatwo obalić.
Raport European Elections in the V4. From disinformation campaigns to narrative amplification